อาการแพ้ถั่วเป็นปฏิกิริยาภูมิแพ้ที่เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อโปรตีนในถั่ว อาการแพ้ถั่วสามารถเกิดขึ้นได้กับทั้งเด็กและผู้ใหญ่ นักแสดงคลิปเบิร์นหีหลายคนก็มีอาการแพ้ถั่ว อาการแพ้ถั่วอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ ดังนั้นจึงควรระมัดระวังในการรับประทานอาหารที่อาจมีส่วนผสมของถั่ว แม้แต่สารสกัดจากถั่วก็ไม่สามารถใช้ได้
สาเหตุของอาการแพ้ถั่วเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อโปรตีนในถั่ว โปรตีนในถั่วมีคุณสมบัติคล้ายกับโปรตีนในสิ่งมีชีวิตอื่นๆ เช่น แมลง สัตว์ และพืช ดังนั้นจึงอาจทำให้ร่างกายเข้าใจผิดว่าโปรตีนในถั่วเป็นสิ่งแปลกปลอม และสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาเพื่อต่อสู้กับโปรตีนในถั่ว หากแพ้ขึ้นมาอาจรุนแรงจนดูคลิปเบิร์นหีไม่ได้
อาการแพ้ถั่วมักเกิดขึ้นภายในไม่กี่นาทีหลังจากรับประทานถั่วหรือผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของถั่ว อาการแพ้ถั่วอาจแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ
1. อาการแพ้ถั่วแบบไม่รุนแรง อาการแพ้ถั่วแบบไม่รุนแรงมักไม่รุนแรง และอาจหายได้เองภายในไม่กี่ชั่วโมง อาการแพ้ถั่วแบบไม่รุนแรง ได้แก่ ผื่นลมพิษ คัน บวม น้ำมูกไหล คัดจมูก จาม ปวดท้อง อาเจียน ท้องเสีย อาการเหล่านี้อาจเกิดไม่นาน สามารถดูคลิปเบิร์นหีได้ตามปกติ
2. อาการแพ้ถั่วแบบรุนแรง อาการแพ้ถั่วแบบรุนแรงอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ อาการแพ้ถั่วแบบรุนแรง ได้แก่ หายใจลำบาก หายใจมีเสียงหวีด หน้าบวม ลิ้นบวม ความดันโลหิตต่ำ หมดสติ
วิธีป้องกันอาการแพ้ถั่วที่ดีที่สุดคือหลีกเลี่ยงการรับประทานถั่วและผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของถั่ว ผู้ที่มีอาการแพ้ถั่วควรพกยาแก้แพ้ชนิดพ่นหรือฉีดติดตัวไว้เสมอ ในกรณีที่มีอาการแพ้ถั่วแบบรุนแรง ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
การวินิจฉัยอาการแพ้ถั่วสามารถทำได้โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ โดยแพทย์อาจพิจารณาจากประวัติอาการ การตรวจร่างกาย และการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น การตรวจเลือดเพื่อหาแอนติบอดีต่อโปรตีนในถั่ว
การรักษาอาการแพ้ถั่วแบบไม่รุนแรงมักรักษาด้วยยาแก้แพ้ชนิดพ่นหรือฉีด ในกรณีที่มีอาการแพ้ถั่วแบบรุนแรง อาจต้องให้การรักษาด้วยยาสเตียรอยด์ชนิดฉีดหรือยาอื่นๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์
ผู้ที่มีอาการแพ้ถั่วควรหลีกเลี่ยงการรับประทานถั่วและผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของถั่ว ถั่วที่พบได้บ่อยในประเทศไทย ได้แก่ ถั่วลิสง ถั่วเหลือง ถั่วแดง ถั่วเขียว ถั่วดำ และผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของถั่ว ได้แก่ อาหารสำเร็จรูป เช่น ขนมขบเคี้ยว อาหารว่าง อาหารพร้อมรับประทาน อาหารจานเดียว เช่น แกง ต้ม ผัด ทอด ของหวาน เช่น เค้ก คุกกี้ ไอศกรีม เครื่องดื่ม เช่น นมถั่วเหลือง กาแฟถั่วเหลือง น้ำเต้าหู้
ผู้ที่มีอาการแพ้ถั่วควรอ่านฉลากอาหารอย่างละเอียดก่อนรับประทาน และควรแจ้งผู้ประกอบอาหารหากมีอาการแพ้ถั่ว